Alt Yüklenici
Alt yüklenici sözleşme konusu işin nev’i itibariyle bir kısmını yüklenici ile yaptığı sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder. Bugüne değin alt yüklenici konusunda esasen “İşin tamamı hiçbir suretle alt yükleniciler marifetiyle yaptırılamaz.” şeklinde genel bir ifade bulunmaktaydı. Ancak uygulamada bu konu suistimale açık yürüyegeldi. İhaleyi alan bazı yükleniciler, işin yüzde birini veya yüzde beşini kendi yaptı, geri kalanını alt yüklenici sözleşmesiyle taşeron firmaya yaptırdı. Böylece hiç iş bitirmesi olmadığından ihaleye giremeyen taşeron firmalar, alt yüklenici sözleşmeleriyle iş bitirme sahibi oldular. Özünde rekabete aykırı olan bu durum maalesef sistemin asli gayesinden sapmasına da neden oldu.
Yeni düzenleme(1) ile alt yüklenici ile yapılabilecek işlere niceliksel ve niteliksel olarak bazı sınır ve şartlar getirildiğini görüyoruz. Bu kapsamda ihale konusu yapım işinin hangi aşamalarında ve hangi oranlarda alt yüklenici çalıştırılabileceği konusuna açıklık getirildi.
Alt Yüklenici Anlaşma Şartları
İşin tamamı alt yüklenicilere yaptırılamayacağı gibi işin niteliğinden kaynaklanan sebeplerle veya teknik zorunluluklar nedeniyle ihale dokümanında farklı oranlar belirlenmesi durumu hariç, tek bir alt yükleniciye yaptırılacak iş bölümlerinin toplam bedeli sözleşme bedelinin % 30’unu; alt yüklenicilere yaptırılacak işlerin toplam bedeli ise sözleşme bedelinin % 50’sini geçemez. İhale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; İdare, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, 15 gün içinde yükleniciye bildirir. Buradaki gün sayısı iş gününü değil, takvim gününü ifade eder. İdare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile yüklenici işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini de idareye vermesi gereklidir. Söz konusu yüklenici ile alt yüklenici arasında imzalanan sözleşme, İdareye teslim edilmesi gerektiği için, her halükarda her bir nüsha sayısı kadar damga vergisi bedeli Maliye veznesine yatırılmalıdır. Damga vergisinin maliye veznesine yatırılıp yatırılmadığının kontrolü İdarece yapılmalı ve kanıt olarak vergi dekontu yüklenicinin yazışma dosyasına konulmalıdır
MSS Alt Yüklenici
Alt yüklenici sözleşme konusu işin nev’i itibariyle bir kısmını yüklenici ile yaptığı sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder. Bugüne değin alt yüklenici konusunda esasen “İşin tamamı hiçbir suretle alt yükleniciler marifetiyle yaptırılamaz.” şeklinde genel bir ifade bulunmaktaydı. Ancak uygulamada bu konu suistimale açık yürüyegeldi. İhaleyi alan bazı yükleniciler, işin yüzde birini veya yüzde beşini kendi yaptı, geri kalanını alt yüklenici sözleşmesiyle taşeron firmaya yaptırdı. Böylece hiç iş bitirmesi olmadığından ihaleye giremeyen taşeron firmalar, alt yüklenici sözleşmeleriyle iş bitirme sahibi oldular. Özünde rekabete aykırı olan bu durum maalesef sistemin asli gayesinden sapmasına da neden oldu.
Yeni düzenleme(1) ile alt yüklenici ile yapılabilecek işlere niceliksel ve niteliksel olarak bazı sınır ve şartlar getirildiğini görüyoruz. Bu kapsamda ihale konusu yapım işinin hangi aşamalarında ve hangi oranlarda alt yüklenici çalıştırılabileceği konusuna açıklık getirildi.
Alt Yüklenici Anlaşma Şartları
İşin tamamı alt yüklenicilere yaptırılamayacağı gibi işin niteliğinden kaynaklanan sebeplerle veya teknik zorunluluklar nedeniyle ihale dokümanında farklı oranlar belirlenmesi durumu hariç, tek bir alt yükleniciye yaptırılacak iş bölümlerinin toplam bedeli sözleşme bedelinin % 30’unu; alt yüklenicilere yaptırılacak işlerin toplam bedeli ise sözleşme bedelinin % 50’sini geçemez. İhale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; İdare, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, 15 gün içinde yükleniciye bildirir. Buradaki gün sayısı iş gününü değil, takvim gününü ifade eder. İdare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile yüklenici işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini de idareye vermesi gereklidir. Söz konusu yüklenici ile alt yüklenici arasında imzalanan sözleşme, İdareye teslim edilmesi gerektiği için, her halükarda her bir nüsha sayısı kadar damga vergisi bedeli Maliye veznesine yatırılmalıdır. Damga vergisinin maliye veznesine yatırılıp yatırılmadığının kontrolü İdarece yapılmalı ve kanıt olarak vergi dekontu yüklenicinin yazışma dosyasına konulmalıdır